Το Μπλε Καφτάνι / The Blue Caftan / Le bleu du caftan (2022)

Το Μπλε Καφτάνι, η δεύτερη ταινία της Maryam Touzani, είναι ένα γλυκόπικρο, ευαίσθητο κοινωνικό δράμα, πολλαπλής απελευθέρωσης (συναισθηματικής, γυναικείας, σεξουαλικής) με δεξιοτεχνική σεναριακή ισορροπία, τοποθετημένο σε μια βαθιά συντηρητική, αναχρονιστική και θρησκευόμενη πραγματικότητα που δεν αφήνει περιθώρια ελευθερίας στους ανθρώπους της. Ανθρωποκεντρική κι ανθρώπινη, μετρημένη κι εσωτερική, χωρίς συναισθηματισμούς αλλά με βαθύ συναίσθημα και γι' αυτό συγκινητική. Συγκεκριμένα, μιλάμε για το σημερινό Μαρόκο, όπου η ομοφυλοφιλία είναι παράνομη και τιμωρείται με πρόστιμο και ποινή φυλάκισης έως και 3 χρόνια, ενώ φυσικά θεωρείται ντροπή και πρωτίστως αμαρτία, οδηγώντας με ευκολία σε απάνθρωπες ποινές έξω από το πλαίσιο του νόμου, με την ανοχή ή ακόμα και την συνεργασία της αστυνομίας. Σε αυτές τις συνθήκες, που προσεγγίζονται ακροθιγώς και μέσα από την καθημερινότητα των χαρακτήρων, το σενάριο της σκηνοθέτριας επικεντρώνεται σε ένα αγαπημένο και φιλότιμο ζευγάρι, που μοιράζεται για χρόνια ένα ανείπωτο και επίπονο μυστικό. Μια ξαφνική αλλαγή των συνθηκών ζωής τους αλλάζει τις ισορροπίες και ένα ερωτικό τρίγωνο φέρνει στο προσκήνιο τον ουσιαστικό πυρήνα της σχέσης τους: την βαθιά αγάπη για τον άλλον. Αυτός, ο τρόπος με τον οποίο αναδεικνύει την αγάπη σε τόσο ανελεύθερες και περιοριστικές συνθήκες, είναι ίσως το πιο δυνατό κομμάτι μιας κατά τ’ άλλα υποτονικής ταινίας, που διαρκεί πολύ περισσότερο απ’ ότι χρειαζόταν. Οι χαμηλοί τόνοι του φιλμ έρχονται να κουμπώσουν με τα αλλεπάλληλα αργά πλάνα κεντήματος κλωστής σε μπλε και πράσινα καφτάνια, σε σημείο να παρακαλάς για μια στιγμή έντασης, από οπουδήποτε κι αν μπορεί να προκύψει αυτή. Επίσης μου φάνηκε ότι δεν επιθυμεί επ’ ουδενί να προκαλέσει αναστάτωση, ούτε να θέσει "ενοχλητικά" διλήμματα. Σαν να κρύβει τους προβληματισμούς και τα αδιέξοδα της ομοφυλοφιλικής ζωής σε μία μουσουλμανική χώρα… κάτω από το χαλί. Έτσι, περιορισμένο σχεδόν ολοκληρωτικά, είτε στο χώρο του ραφείου, είτε στο σπίτι του παντρεμένου ζεύγους, Το Μπλε Καφτάνι σπαταλά σημαντική διάρκεια χρόνου μέχρι να φανερώσει τα "μυστικά" του.

Από την άλλη, οι άρρητες συναισθηματικές εντάσεις και αντιφάσεις των πρωταγωνιστών απεικονίζονται με την ικανότητα που τους αρμόζει τόσο από τη Lubna Azabal (Μίνα) όσο και από τον Saleh Bakri (Χαλίμ), του οποίου η ήσυχη, θολωμένη και αποτραβηγμένη ψυχοσύνθεση αποτελεί σημαντικό δραματουργικό πόλο έναντι σε αυτόν της εξωστρεφούς και δυναμικής γυναίκας του. Οι λεπτεπίλεπτες ισορροπίες επικοινωνούνται με αξιοθαύμαστη ακρίβεια από τον φωτισμό και τη σκηνογραφία, στοιχεία τόσο εμφανώς καλοδουλεμένα που η βύθιση του θεατή στον μελαγχολικό, κλειστό κόσμο γίνεται με επιτυχία πρακτικά συναισθητική. Το έργο έχει ουσία και νόημα, που αγκαλιάζει το βλέμμα και την καρδιά σαν τα περίτεχνα καφτάνια του Χαλίμ. Κι όλα αυτά χωρίς να ωραιοποιείται τίποτα, αφού όλα είναι εκεί και δείχνονται ακόμα κι ως υπαινιγμοί: οι κοινωνικοί κι εσωτερικοί περιορισμοί, η εσωτερικευμένη ομοφοβία, η παραίτηση, ο σεξισμός, η αστυνομοκρατία, τα ανείπωτα του καθενός κι η μαυρισμένη του ψυχή, η παράδοση που για να επιζήσει πρέπει ν’ αντιπαλέψει την ευκολία, το άδικο, η απώλεια, η ζήλεια, κι ο θάνατος που τα νικάει όλα. Η διαπραγμάτευση της εξέλιξης μας εξαντλεί, το σενάριο δεν στέκεται με συνέπεια στις λεπτομέρειες (η απώλεια του ροζ μεταξένιου υφάσματος για παράδειγμα φεύγει όπως ήρθε, χωρίς να προσφέρει το παραμικρό) ενώ η υπαινικτικότητα και η προσήνεια του αποτελέσματος, που υπό άλλες συνθήκες θα μας γοήτευαν, εδώ καταλήγουν να μας κουράζουν. Το διακινούμενο συναίσθημα και σκηνές όπως αυτή του τέλους αφήνουν αναμφίβολα τον αντίκτυπό τους και αποτελούν δείγματα μιας γνήσιας και ρεαλιστικής ερωτικής ιστορίας και υποσχέσεις μιας πιο στιβαρής και επιδραστικής προσπάθειας. Η δύναμη της αγάπης όμως δεν είναι πάντα αρκετή. 6.5/10!!!

Μακράν η καλύτερη αραβική ταινία της τελευταίας δεκαετίας, Νο2 πιθανώς η "Συνωμοσία του Καΐρου" από όσες θυμάμαι τον τελευταίο καιρό, ΚΟΡΥΦΑΙΑ ταινία με ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΕΣ ερμηνείες, δεν μπορώ να περιγράψω την απεραντοσύνη της συγκεκριμένης ταινίας, αυτός είναι για μένα ο ορισμός του Κινηματογράφου, ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ ταινία σε όλα της, σενάριο, σκηνοθεσία, οσκαρικές ερμηνείες, ΦΟΒΕΡΑ συναισθήματα, ΤΡΟΜΕΡΗ συγκίνηση, ρίζωσε βαθιά μέσα στην καρδιά μου!
Ζωή, έρωτας, αγάπη, σχέση, οικογένεια, θάνατος...ο κύκλος μιας όμορφης, πετυχημένης και ολοκληρωμένης ζωής που ξεκινά με ένα ποιοτικό σε υλικά ακατέργαστο καφτάνι και ολοκληρώνεται σε ένα πανέμορφο τελικό δημιούργημα, το πανέμορφο αυτό μπλέ καφτάνι αντικατοπρίζει χρονικά τα επίπεδα μιας τέλειας σχέσης αγάπης μέσω μιας σύντομης ζωής, που μπορεί σεξουαλικά να μην κολλούσε, αλλά συναισθηματικά να ήταν η ιδανικότερη για το συγκεκριμένο ζευγάρι! ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ ταινία, 11/10!!!
1000 ευχαριστώ στους 2 αγαπητούς σινεφίλ φίλους του φόρουμ για την πρότασή τους...

(^ΠΡΕΠΕΙ να την δείτε ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ όλοι!)

Δεν θυμάμαι να έχω δει πολλές ταινίες από το Μαρόκο, η συγκεκριμένη με συγκίνησε και το σίγουρο είναι ότι θα την θυμάμαι για πολύ καιρό.
Με την ιστορία της η Maryam Touzani μας ταξιδεύει στην παλιά πόλη του Σαλέ και στις ιδιαιτερότητες του αραβικού πολιτισμού.
Οι χαρακτήρες τις ζουν σε μια κοινωνία που δεν ενθαρρύνει την υπερβολική έκφραση, έτσι τα συναισθήματα εκφράζονται με πράξεις και λίγα λόγια. Αυτά τα ίδια συναισθήματα δημιουργούνται καθώς παρακολουθούμε τη σχολαστικότητα με την οποία κατασκευάζεται ένα παραδοσιακό καφτάνι και η κατασκευή του δίνει στη σκηνοθέτη το έναυσμα σε αυτή την πλούσια ιστορία.
Μια ιστορία που υφαίνει την επιθυμία, την αγάπη, τον πόνο και τη φροντίδα. Και είναι ίσως η μεγαλύτερη ομορφιά στην εξέλιξη της ιστορίας, αυτή η αγάπη και η φροντίδα που δείχνουν και οι τρεις πρωταγωνιστές ο ένας για τον άλλον.
Η Touzani χειρίζεται την ιστορία της για τη σεξουαλικότητα και τη θνησιμότητα με λεπτότητα, γιορτάζοντας την αγάπη σε όλες τις μορφές της.
Τεχνικά άψογη, με εξαιρετική ατμοσφαιρική φωτογραφία και όσο για τις ερμηνείες, απλά υπέροχες.

         Eξαιρετικές ερμηνείες.Μεγαλειώδεις θα τολμούσα να πω (του ανδρόγυνου ζευγαριού). Κλειστοφοβικές με το πάθος την ένταση και το εύρος  που χαρακτηριζει τον ερωτα και το θάνατο. Τεράστιες ανθρώπινες αγωνίες και ιδιότητες αναμετρώνται και ανατέμνονται στην ταινία: ο φοβος του θανάτου , η αφοσίωση, οι ενοχές, η απεριόριστη αγάπη, η καταπίεση του ερωτικού πάθους, η ελπίδα που γεννάει ο έρωτας .......Η ταινία θα πετροβοληθεί (πιθανόν)γιατί πραγματεύεται και εναν ομόφυλλο ερωτα....Λάθος τεράστιο γιατί το φιλμ δεν υπηρετει την πολιτική ορθότητα (που κούρασε ας το αναλογιστεί και η queer κοινότητα αυτό)αλλά καθαρα την τέχνη. Και η τέχνη δεν υπηρετεί σκοπιμότητες αλλα καθαρά την ψυχή των ανθρωπων, αλλιως παυει να ειναι τεχνη και ειναι τερατούργημα  8/10.........