Το νησί του Μπέργκμαν / Bergman Island (2021)

Ένας συνδυασμός ντοκιμαντέρ για τον Μπέργκμαν και μπεργκμανικής μυθοπλασίας, μιας και οι δύο ήρωες, τους οποίους υποδύονται υποδειγματικά ο Tim Roth και η Vicky Krieps, ανακαλύπτουν τον σκηνοθέτη και τους εαυτούς τους. Μνήμες, απωθημένα και ανομολόγητες επιθυμίες βγαίνουν στην επιφάνεια και κινούν τα γρανάζια αυτών των δύο ιστοριών. Έτσι, ξεκινά με το να συζητούν με ανθρώπους του νησιού των περίπου 500 κατοίκων, που τον γνώρισαν και να παίρνουν πληροφορίες για την ζωή και την καριέρα του, όπως θα συνέβαινε σε ένα τυπικό ντοκιμαντέρ και από την άλλη η σχέση των δύο περνά από διάφορα κύματα με αφορμή την άποψή τους για τον σκηνοθέτη. Μια ωδή και μια αναθεώρηση του δημιουργού στην ίδια σκηνή, καθώς ο μεν άντρας τον έχει θεοποιήσει μη βλέποντας τις αρνητικές του πλευρές, η δε γυναίκα αρνείται να τον θαυμάσει τόσο πολύ λόγω του ότι ο ίδιος έδινε ελάχιστη σημασία στις συζύγους του και στα παιδιά του.

Η σκηνοθέτρια θέτει μέσω των ηρώων της τον κατεξοχήν προβληματισμό της εποχής μας. Μπορούμε να θαυμάζουμε έναν καλλιτέχνη ακόμα και αν στην ζωή του υπάρχουν πλευρές που δεν μας αρέσουν; Μέσα από αυτή την διαφωνία έρχονται στο φως οι ρωγμές της δικής τους σχέσης, με τρόπο που θυμίζει Σκηνές από έναν Γάμο, χωρίς βέβαια να φτάνει το βάθος της ταινία που ευθύνεται "για τον χωρισμό πολλών ζευγαριών", όπως αναφέρουν οι ήρωες. Από την άλλη, υπάρχει ένα δεύτερο στόρι μέσα στην ταινία και είναι η οπτικοποίηση της ιστορίας που γράφει το ζευγάρι με σκοπό να γίνει ταινία, η οποία μιλάει επίσης για μια σχέση ταραγμένη, θίγοντας ζητήματα εμπιστοσύνης και απιστίας. Και κάπου εκεί η υπόθεση ολισθαίνει πάνω στα βράχια του Φόρε και σχεδόν γκρεμοτσακίζεται, μιας και η υποϊστορία δεν οδηγεί πουθενά, αντίθετα χαώνει και χωλαίνει δίχως λόγο την ταινία, αν και αποκαλύπτει ότι ίσως η δημιουργός ξέμεινε από ιδέες στην βασική της ιστορία και την "μπούκωσε" με σκηνές από την υποτιθέμενη ταινία που θα γυρίσουν. Στο κέντρο του κάδρου, πάντως, παραμένει η αναζήτηση μιας γυναίκας για προσωπική και δημιουργική ανεξαρτησία, με την Hansen-Love να θίγει άλλοτε εύστοχα κι άλλοτε επιδερμικά τα περίπλοκα ψυχολογικά, κοινωνικά και πολιτισμικά εμπόδια τα οποία συναντά στην πορεία. Η προσέγγισή της αποφεύγει τη σοβαροφάνεια και διαθέτει ένα ξερό, υποδόριο χιούμορ.

Ενώ το πρώτο μισό του φιλμ κυλά αργά, το δεύτερο μισό αυτού αποδεικνύεται κάπως πιο ενδιαφέρον. Η ελαφρότητα και η επίπεδη σκηνοθετική προσέγγιση έρχεται σε αντιδιαστολή με το όποιο βάρος φέρει το όνομα της ταινίας, οι ηθοποιοί δεν πείθουν πως υπάρχει κάποιο πρόβλημα στην πραγματικότητα μεταξύ τους. Βουτά στον ψυχισμό των ηρώων της, αλλά το κάνει λιτά, απέριττα - χωρίς φορσέ δραματουργία, χωρίς αφηγηματικές κορώνες, χωρίς μελοδραματισμούς. Η ωραία και πολύπλοκη ιδέα της δεν αναπτύσσεται στιβαρά. Στιγμές κραυγών ή ψιθύρων που όμως δεν υφαίνονται συγκροτημένα γύρω από έναν γερό αφηγηματικό άξονα, αλλά μοιάζουν με ξέφτια ενός σεναρίου που ακόμα κάποιος το διορθώνει. Το αποτέλεσμα είναι ο ρυθμός να κρεμάει, ο θεατής να μην εμπλέκεται όσο θα ήθελε συναισθηματικά, το παιχνίδι διάδρασης ανάμεσα στις δύο ταινίες να μην λειτουργεί όσο καταλυτικά θα μπορούσε. Η παράλληλη ταινία μέσα στην ταινία μπερδεύει και αποπροσανατολίζει κάθε επιθυμία μας να παραμείνουμε πιστοί σε αυτό που βλέπουμε, ενώ και το νερόβραστο φινάλε μας αφήνει παγερά αδιάφορους. Συμπερασματικά, η δημιουργός (που παρεμπιπτόντως άντλησε προσωπικές εμπειρίες για τη συγγραφή του σεναρίου), κοπιάρει βαρετά και μονότονα τις μπεργκμανικές ταινίες για τις ανθρώπινες σχέσεις. Ας έμενε καλύτερα στην πρώτη ιστορία τουλάχιστον θα υπήρχε μια ολοκληρωμένη ιστορία, ενώ τώρα έχουμε δυο ημιτελείς και έναν ξεκρέμαστο Μπέργκμαν. 5/10!!