Εντός ορίων / In Syria / Insyriated (2017)

Ένα σπίτι μετατρέπεται από καταφύγιο σε αναπόδραστο κελί, στο ανατριχιαστικό αντιπολεμικό δράμα του Φίλιπ φαν Λέου που, παρότι χάνει κομμάτι της ισχύος του στο φινάλε, καταγράφει έμμεσα αλλά αδιάψευστα τη φρίκη και τη βιαιότητα του εμφυλίου πολέμου στη Συρία. Ένα 24ωρο συγκλονιστικής, ρεαλιστικής παράνοιας σε οικογενειακό διαμέρισμα στην εμπόλεμη Δαμασκό, σε μια ωραία σκηνοθετημένη και φιλμαρισμένη ταινία θεατρικών αποχρώσεων. Επί 80 αγωνιώδη λεπτά ζούμε κι εμείς εγκλωβισμένοι σε αυτό τον εφιάλτη. Η απατηλή σπίθα οποιασδήποτε φυσιολογικότητας, διατηρείται ζωντανή από την μητέρα (ερμηνευμένη με υποβλητική στωικότητα από την σπουδαία Χιαμ Αμπάς) η οποία επιδεικνύοντας ατέρμονη αντοχή και αξιοθαύμαστη ψυχραιμία, επιχειρεί να προστατέψει τον υπέργηρο πατέρα, τα παιδιά, την οικιακή βοηθό, αλλά και τη νεαρή γειτόνισσα με το νεογέννητο παιδί της.

Αξιοθαύμαστη επίσης η επιλογή του σκηνοθέτη και σεναριογράφου του να μην αποστρέψει ούτε λεπτό το βλέμμα από τους χαρακτήρες και το δράμα τους (το οποίο περιέχει και ένα τραγικό μυστικό, που με τη σειρά του αποτελεί εργαλείο εξέλιξης της πλοκής) επιβάλλοντάς σου στην ουσία να βυθιστείς στο μαρτύριο μιας οικογένειας που δεν διαφέρει πραγματικά σε τίποτε από εμάς του ίδιους. Αυτός μοιάζει να είναι ο τρόπος με τον οποίο ο φαν Λέου θέλει να μεταδώσει μια αβάσταχτη αίσθηση του επείγοντος, αφήνοντάς σε να αναρωτιέσαι τι θα μπορούσες να κάνεις εσύ μπροστά σε τόσο θάνατο, σε τόσο πόνο.

Κλειστοφοβικό και πολιτικό φιλμ, πάνω στον πόλεμο που μαστίζει τη Συρία και στις αντιδράσεις των αμάχων, που βρίσκονται παγιδευμένοι στα σπίτια τους και ανίκανοι να προστατευτούν, όχι μόνον από τις βόμβες αλλά και από τους πλιατσικολόγους που επωφελούνται από αυτόν. Μία ταινία, πέρα για πέρα πραγματική, χωρίς υπερβολές αλλά ούτε και εκπτώσεις, αδυσώπητη με κάποιες σκηνές που χαρακώνονται στη μνήμη, με διλήμματα και αποφάσεις υπό σκληρές συνθήκες. Τα δεινά του πολέμου είναι αντιληπτά αλλά όχι μελοδραματικά. Τα συναισθήματα είναι ισχυρά αλλά όχι δακρύβρεχτα. Χωρίς διδακτισμούς, λιτά και απέριττα, μονάχα μια τέτοια ταινία, συμπυκνωμένη και ουσιαστική. Ένταση, αγωνία, πυκνοί διάλογοι, τραγικές φιγούρες που περιμένουν κάτι καλύτερο, μέσα σε ένα κόσμο που καταρρέει συνεχώς και δεν προσφέρει καμία ελπίδα.

Η ταινία ξεχωρίζει για τον ρεαλισμό της και τις υποδειγματικές ερμηνείες, που μεταφέρουν με μοναδικό τρόπο στο θεατή το δράμα που περνάει η Συρία. Είναι ένα φιλμ που δεν διστάζει να μιλήσει ξεκάθαρα, μέσα από τα μάτια και τις καρδιές των αθώων του εμφυλίου συριακού πολέμου. Των θυμάτων που γίνονται συνήθης είδηση στα δελτία (τόσο που πια δεν ανήκουν στα πρώτα θέματα) ή που αντιμετωπίζονται ως παρείσακτοι, όταν βρουν το θάρρος και την τύχη να εγκαταλείψουν την κόλαση που ζουν, αφήνοντας πίσω τους μια ολόκληρη ζωή για να βρουν έναν νέο Γολγοθά αυτόν της προσφυγιάς. Μέσα σε αυτή την κινηματογραφική ειλικρίνεια λοιπόν (ίσως στην ωμή αποτύπωση των παράλογων ηθικών διλημμάτων που ο πόλεμος επιβάλει στα θύματά του) κρύβεται και η μεγαλύτερη αρετή του. Μια ταινία που θα έπρεπε να δουν όλοι.

ΥΠΟΣΗΜΕΊΩΣΗ: Θα έπρεπε να τη δουν όσοι εμπλέκονται με τον πόλεμο, και ευρωπαίοι και αμερικανοί, στρατιώτες που βομβαρδίζουν και σκοτώνουν άμαχο πληθυσμό, λέγοντας στους εαυτούς τους ότι πολεμούν για την πατρίδα, την ελευθερία και όλες τις άλλες πολιτικές "καραμέλες". Θα έπρεπε να τη δουν επίσης και όλοι αυτοί που επιτίθονται και διώχνουν πρόσφυγες και μετανάστες, που τους εκμεταλλεύονται, βυθίζουν τις βάρκες και τους πνίγουν, τους διώκουν από τις χώρες τους που έρχονται να ζητήσουν καταφύγιο. Η ταινία δεν θέλει να είναι απλά μια ιστορία, αλλά να αγκαλιάζει όλες τις ιστορίες μαζί, σε ένα σενάριο απλό αλλά δυνατό, για ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια της σύγχρονης ιστορίας. Η ταινία γυρίστηκε μέσα σε 25 ημέρες, μέσα σε ένα διαμέρισμα στο κέντρο της Βηρυτού. 8/10!!