The Searchers / Η Αιχμάλωτη της Ερήμου (1956)

Το κορυφαίο γουέστερν του Ford ορίζει και το σημείο της ιδεολογικής και φορμαλιστικής του ωριμότητας. Διακρίνεται για την απλότητα αλλά και την ευθύτητα της αφήγησης του, από την οποία δεν απουσιάζουν οι λυρικοί και ενίοτε τραγικοί τόνοι, όπως και το ανθρώπινο, καθημερινό χιούμορ. Η δοξολόγηση του μύθου της Δύσης εξισορροπείται από την ωρίμανση της ανθρωπιστικής και κοινωνικής του συνείδησης για την ευθύνη των λευκών ανθρώπων, και οι θετικές και οι καταστροφικές δυνάμεις συγκρούονται δημιουργικά. Ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί την αγαπημένη του κοιλάδα, Μόνιουμεντ, καλύτερα απ' ότι σε κάθε άλλο φιλμ που γύρισε εκεί, με τα κόκκινα διαβρωμένα βράχια να προκαλούν δέος και τις αχανείς εκτάσεις να κάνουν τις ανθρώπινες μορφές να φαίνονται εξαιρετικά ευάλωτες. Η φωτογραφία του Winton Hoch είναι εξαιρετική, με έντονο φωτισμό και μεγάλη αντίθεση στους χρωματικούς τόνους, ενώ η μουσική που συνοδεύει τα έξοχα πλάνα της ταινίας, γραμμένη από τον Max Steiner, είναι επίσης μαγική. Ένα υποδειγματικό, αρχέτυπο γουέστερν, αλλά και συνδυασμός υπαρξιακού δράματος και road movie, με μεστή αφήγηση και θαυμάσια έρευνα των χαρακτήρων.

Για πρώτη φορά, ο απόλυτος ήρωας θα είναι τόσο βαθιά αρνητικός και θα τίθεται αντιμέτωπος με τα ίδια του τα πάθη και το ρατσισμό του, φορέας ακραίων συναισθημάτων: πάθος θανάτου, λύσσα εκδίκησης αλλά και τρυφερότητα. Είναι ο πιο πικρός και τραγικός ήρωας του Ford στο πιο μεγαλειώδες, πανέμορφο και μαζί τρομερό γουέστερν αυτού του Ομήρου της Δύσης. Από την μία τον αντιμετωπίζει με ρατσισμό, κακία και εσωτερική ειρωνεία και ταυτόχρονα, του φέρεται με πατρική, προστατευτική διάθεση και τρυφερότητα. Έτσι, ο John Wayne χαρίζει μια δυνατή ερμηνεία και ως ένας σύγχρονος Οδυσσέας, αποτελεί την σύνθεση όλων των μοναχικών αποφασισμένων και εμμονοληπτικών ηρώων που στοιχειώνουν τις ταινίες του Ford. Παθιασμένος εκδικητής θα έρθει στο τέλος μιας πολυετούς περιπλάνησης στο αχανές τοπίο της Άγριας Δύσης, αντιμέτωπος με το αίμα του (την ανιψιά του), την ιστορία του και τον εαυτό του. Ο Jeffrey Hunter, ερμηνεύει εξαιρετικά τον νεαρό Martin και ο χαρακτήρας του αποτελεί τον ηθικό αντίλογο στον χαρακτήρα του σκληροπυρηνικού Ethan. Τέλος, δεν λείπουν οι αντιρατσιστικές νύξεις, ενώ ο σκηνοθέτης μιλάει αλληγορικά για το τέλος μιας ολόκληρης εποχής. Το θαυμάσιο και απόλυτα πεσιμιστικό τελευταίο πλάνο είναι ένα από τα πιο διάσημα στην ιστορία του κινηματογράφου. 9/10!!!

Με την πάροδο των χρόνων απέσπασε αρκετές σημαντικές διακρίσεις, μέχρι και τον τίτλο του κορυφαίου γουέστερν όλων των εποχών.

Ιστορικό τυπικό, παραδοσιακό, αμερικανικό γουέστερν. Παρόλο που ειναι πολύ παλιό, οχι μόνο χρονολογικά αλλά κυρίως ιδεολογικά, βλέπεται άνετα και σήμερα. Ειναι αξιοσημείωτο ότι ενώ όλη η ταινια κινείται μέσα και γύρω απο τη βία μιας σκληρής εποχής, δεν παρουσιάζει ακραίες σκηνες βίας, συχνα τις αφήνει να εννοηθούν. Άλλη αντίληψη, οχι αναγκαστικά παρωχημένη, ίσως προτιμότερη απο την υπερβολική απεικόνιση της βίας δικην ρεαλισμού. Φυσικά ο Τζον Γουέιν παίζει εξαιρετικά τον εαυτό του, πολλοί τη θεωρούν την καλύτερη ταινια του. Να σημειωθεί η τεχνική αρτιότητα του φιλμ, καταπληκτική ευκρίνεια, χρώματα και ήχος, 60 και πλέον χρόνια πριν.