Call Jane (2022)

Η ταινία φτιάχτηκε για εκείνες τις σκοτεινές μέρες. Φτάνει απλώς να ρίξουμε μια ματιά σε εκείνες τις δεκαετίες πριν τον Νόμο Roe v. Wade κατά τον οποίο το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αποφάσισε να νομιμοποιήσει την άμβλωση, προκειμένου να λάβουμε μια αίσθηση του πώς η θέση των γυναικών θα άλλαζε αν κάποια στιγμή ο νόμος αυτός καταργηθεί… κάτι που θα μπορούσε να συμβεί. Κάποτε η άμβλωση ήταν μια εγκληματική πράξη στις ΗΠΑ. Οι Αρχές τιμωρούσαν τις γυναίκες που δεν διαχειρίζονταν την σεξουαλικότητα και την γονιμότητα τους με τρόπους που ενέκριναν η κυβέρνηση, οι αστυνομικές αρχές και οι ιατρικοί και θρησκευτικοί θεσμοί. Αυτή είναι η πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν και σήμερα οι γυναίκες στις ΗΠΑ. Το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας τους, αναγνώρισε τα δικαιώματά τους για 50 χρόνια κι έπειτα έκρινε ότι δεν είναι δικαιώματά τους πια. Κι αυτό είναι μία εξαιρετικά δυστοπική πραγματικότητα. Έτσι, έρχεται την κατάλληλη στιγμή, όντας πιο επίκαιρο από ποτέ, για να κάνει μια ηχηρή δήλωση πάνω στο γεγονός, αναδεικνύοντας στο έπακρο τις επιπτώσεις που έχει ποινικοποίηση των αμβλώσεων τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.

Η ταινία επικεντρώνεται στην ιστορία της "Τζέιν", μιας παράνομης ομάδας γυναικών που κατά την διάρκεια της δεκαετίας του ’60 στο Σικάγο, ενώθηκαν και διεκπεραίωσαν ασφαλείς και εγγυημένες αμβλώσεις, σε περίπου 12.000 γυναίκες και κορίτσια. Το Call Jane είναι μια τρομακτικά επίκαιρη ιστορία που διαδραματίζεται στο Σικάγο των 60s, την εποχή πριν την απόφαση, άρα όταν οι εκτρώσεις ήταν ακόμα παράνομες, αναμειγνύοντας πραγματικότητα και μυθοπλασία, μιας και τα πρόσωπα δεν είναι πραγματικά, αλλά με έναν πολύ ραφιναρισμένο, καλογυαλισμένο και κοσμικό τρόπο, καμία σχέση δηλαδή με την ακτιβιστική και επαναστατική με κοινωνικούς όρους δράση της οργάνωσης. Το κάπως βιαστικό και φορτωμένο συναισθηματικά τελευταίο μέρος, χαμηλώνει λίγο τον πήχη σε όλα όσα έχουν προηγηθεί, χωρίς όμως να τραυματίζει σοβαρά την συνολικά καλή εικόνα της ταινίας. Σίγουρα όχι τέλειο, αλλά ειλικρινές και ζεστό φιλμ πάνω στον ακτιβισμό ως εμπειρία ταυτόχρονα συλλογική όσο και ατομική. Παρά τις κάποιες αστοχίες του, είναι ένα φιλμ που μας υπενθυμίζει με τον πλέον θλιβερό τρόπο, ότι η Ιστορία επαναλαμβάνεται.

Διατηρεί έναν σχετικά ανάλαφρο τόνο όντας αρκετά προσγειωμένο χωρίς διακυμάνσεις στην ένταση ή στο συναίσθημα που περιλαμβάνει και έναν συμβατικό, γοργό αφηγηματικό ρυθμό, στοιχεία που κάνουν την ταινία όσο πιο εύκολη και φιλική γίνεται. Το ίδιο ισχύει και για όλα τα συνθετικά μέρη της ταινίας· το μοντάζ, η φωτογραφία, το ελαφρύ χιούμορ και οι σεναριακές συμβάσεις, η σκηνοθετική ευθύτητα, όλα συγχωνεύονται για να δημιουργήσουν το πιο προσιτό προϊόν που θα μπορούσαν. Ερμηνείες θεαματικής άνεσης (Elizabeth Banks και Sigourney Weaver αποδεικνύονται ικανοποιητικές έχοντας μεταξύ τους μια ωραία χημεία), πετυχημένη αναπαράσταση εποχής και μια ιστορία που, με δεδομένη σήμερα την απαγόρευση των αμβλώσεων σε μεγάλο μέρος των ΗΠΑ, φαντάζει επίκαιρη κι επαναστατική, έστω κι αν η ταινία δεν ξεπερνά το ενδιαφέρον της ίδιας της ιστορίας των "Τζέιν". Η ταινία συνολικά δεν θέλει να βουτήξει στα βαθιά και περιορίζεται σε μια στρογγυλεμένη ανάγνωση του ζητήματος.

Οι υποϊστορίες δεν αναπτύσσονται ικανοποιητικά και κατ’ επέκταση δεν έχουν κάποιον σημαντικό αντίκτυπο στο σύνολο της πλοκής υπάρχοντας περισσότερο για να γεμίσουν χρόνο παρά για κάποιον ουσιαστικό σκοπό, καθώς δεν υπάρχει κάποια κλιμάκωση και η κατεύθυνση συχνά είναι θολή. Έτσι, η ωραιοποίηση μιας τέτοιας προσπάθειας έχει διπλή ανάγνωση, γιατί αφενός δείχνει την άμβλωση σαν μια πολύ απλή επέμβαση, χωρίς κινδύνους, που μπορεί να εκτελεστεί από τον καθένα, και αφετέρου δείχνει έναν "διαφορετικό δρόμο" για τις γυναίκες από αυτόν του συλλογικού αγώνα για την κατάκτηση των δικαιωμάτων τους. Παρά τις σεναριακές αδυναμίες που σίγουρα κατατάσσουν την πλοκή μακριά από την τελειότητα, το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Phyllis Nagy περνάει αποτελεσματικά τα μηνύματά του και κεντρίζει το ενδιαφέρον μας με τις αξιοσημείωτες ερμηνείες του καταξιωμένου καστ του. 6/10!!!