Foxtrot (2017)

Σπάνιο αντιπολεμικό διαμάντι και όχι μόνο. Βαθύτατα επηρεασμένο - δημιουργημένο από τους αυτοκράτορες της σκηνοθεσίας με αγγελοπουλικό καμβά, παζολινική αφαιρετική εικαστική σκηνοθεσία και κιουμπρική διάθεση , φέρνει μπροστά μας - με τον δικό του πάντα τρόπο την αγριότητα του ανθρώπινου είδους και φυσικά τις συνέπειές της. Φλερτάρει με το μοιραίο, λατρεύει το όμορφο εξωτερικά ενώ ταυτόχρονα το καταδικάζει. Αν ο Μάοζ κατάφερνε να απεκδυθεί πλήρως "το βάρος" μιας ιδιότυπης ισραηλινής κοινωνίας, γεμάτης θρησκευτικές και εθνικιστικές υποβολές και περιορισμούς και να προχωρήσει βαθύτερα "χωρίς φόβο και πάθος" θα μιλάγαμε για αριστούργημα. Ριζικές ανατροπές ως το τέλος που παίζουν με τα συναισθήματα και τα νεύρα του θεατή κυρίως όμως με την καθηλωμένη νοοτροπία του. Προσωπικά βρήκα τον ρυθμό της ταινίας κάπως πιο αργό από όσο πραγματικά χρειαζόταν για να δηλώσει το βαθύ της περιεχόμενο. Δίχως φλυαρίες, με ευρηματικότατους συμβολισμούς, βιωματική στο δραματικό κομμάτι, απόλυτα μετρημένη στα κωμικά στοιχεία, προσεγμένη και ευφάνταστη σκηνοθεσία, τέλεια πλάνα και άψογες ερμηνείες. Σύγχρονο ψυχογράφημα μιας οικογένειας και κατ' επέκταση μιας ολόκληρης κοινωνίας. Σιωπές γεμάτες λέξεις και εικόνες.

Το πρώτο μέρος, ψυχρό κι αισθητικά άψογο μέσα στο υπερβολικό στυλιζάρισμά του, προκαλεί μια παγωμάρα αντίστοιχή του μουδιάσματος του αποσβολωμένου πατέρα, με το συναίσθημα να αναζητά απεγνωσμένα διέξοδο μέσα από ασφυκτικά πλάνα και μικρές, ανεπαίσθητες στιγμές που καταφέρνει να εκραγεί με ορμή. Στο δεύτερο, το υπερρεαλιστικό τοπίο και οι σουρρεαλιστικές καταστάσεις προκαλούν αρχικά την αίσθηση ότι είναι το comic relief μιας ταινίας που αποφασίζει ξαφνικά να αλλάξει εντελώς πλεύση, σταδιακά όμως γίνεται αισθητό ότι αυτή αποτελεί το εξπρεσσιονιστικό ξέσπασμα της ζωής μέσα στην πεισιθάνατη συμφωνία που έχει ενορχηστρώσει ο Μαόζ. Στο τρίτο, απογυμωμένο από σκηνοθετικά τεχνάσματα μέρος, μένουν μόνο η ανθρωπιά και η τρυφερότητα της προσέγγισης, ως η μόνη διέξοδος και παρηγοριά στο πένθος. Σε ελάχιστα σημεία θα μπορούσε να είναι λίγο πιο μαζεμένο χρονικά, αλλά δεν ξεφεύγει και σίγουρα δεν κουράζει. Ακόμα και σε λίγες σκηνές που μοιάζει στατική (δεν επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα) είναι πρωτότυπη με τον τρόπο της, ενδιαφέρουσα και μάλιστα προσφέρει κάτι στον θεατή χωρίς να είναι δήθεν, αλλά αντίθετα είναι ωραία δομημένη και φτιαγμένη.

Η ταινία ούτε προκαλεί, ούτε προβοκάρει, αλλά εμπεριέχει σινεμά καίριο, τολμηρό, ρεαλιστικό, με σαφείς αναφορές και σημαντικότατα μηνύματα. Το ανεξέλεγκτο των πράξεων μας, τα παιχνίδια της μοίρας, η ενοχή, η αμαρτία και η νέμεσις σε μια μοντέρνα εκδοχή αρχαίας τραγωδίας, με φόντο την παράλογη βία της ισραηλινο-αραβικής διαμάχης. Είναι ένα πολυμορφικό παζλ, ένα πείραμα στην τεχνική και τη φόρμα, ένας βουβός σπαραγμός για μια χώρα στην οποία οι συρράξεις κι η απώλεια έχουν εντυπωθεί στο συλλογικό ασυνείδητο, μα πάνω απ’ όλα ένας χορός για την αέναη διαδοχή της ζωής και του θανάτου. 7/10!!