Phantom Thread / Αόρατη κλωστή (2017)

Πρόκειται για μια απρόσμενη ερωτική ιστορία που αποτυπώνει ατμοσφαιρικά την προσπάθεια δύο ανθρώπων να γνωρίσουν ο ένας τον άλλον, προσπαθώντας να επιβληθούν στα ένστικτά τους και να επιβάλλει ο καθένας τούς δικούς του όρους. Η ταινία είναι η πιο στρωτή αφηγηματικά του Πολ Τόμας Άντερσον, στήνει τις σκηνές του σαν ιμπρεσιονιστικούς πίνακες, πουδραρισμένους, σε χρωματικές / συναισθηματικές παλέτες. Την ίδια στιγμή είναι και η πιο απαιτητική, η πιο δύσκολη από όλες τις προηγούμενες δουλειές του. Είναι ένα γοτθικό ρομάντζο, με έκδηλες, σεναριακές και σκηνοθετικές αναφορές στη «Ρεβέκκα» του Χίτσκοκ που συναντά τον Κιούμπρικ σε ένα στιλάτο όσο και βραδύκαυστο δράμα, σκηνοθετημένο με εξαιρετική επιδεξιότητα και βαθύ ρομαντισμό. Παλιομοδίτικο και ταυτόχρονα απόλυτα μοντέρνο, στην προσπάθεια να αποκωδικοποιήσεις τα κρυφά νοήματα ή να εντοπίσεις τα μυστικά της, που ο Άντερσον τα κρύβει καλά όπως κι ο ήρωάς του πίσω από τη «φόδρα των ρούχων του», πολλές φορές πέφτεις σε αδιέξοδο.

Η «Κλωστή» δεν αφορά όμως την υψηλή ραπτική και τους οίκους μόδας. Είναι μια ταινία βασισμένη μεν στη μοναχική ζωή του Ισπανού μόδιστρου Μπαλενθιάγα (1895-1972), την οποία όμως χρησιμοποιεί ο Αμερικανός σκηνοθέτης ως πρόσχημα για να θίξει κάποια άλλα θέματα που τον απασχολούν: η έννοια της καλλιτεχνικής δημιουργίας γίνεται ο καμβάς μιας παράξενης ταινίας γεμάτης ερωτήματα γύρω από το ερωτικό χτικιό (μακράν η πιο περίεργη αλλά και ρεαλιστική με το δικό της ιδιότροπο στιλ ερωτική σχέση που έχει απεικονιστεί στο μοντέρνο σινεμά), το γκρέμισμα του καθωσπρεπισμού αλλά και του τείχους μεταξύ ανδρών και γυναικών, και φυσικά της αναζήτησης της θέσης της γυναίκας στη (μελλοντική) κοινωνία. Στατικό, απαλό και αβίαστα κομψό, είναι μια ταινία απολαυστικά ψυχαναλυτική.

Η ισορροπία και ισονομία στις σχέσεις, η έννοια της τέχνης ως πυξίδα ζωής, οι γυναίκες που φέρνουν τον αέρα αλλαγής στο κορεσμένο και «καταραμένο» ανδροκρατούμενο μοντέλο καταξίωσης, οι κλυδωνισμοί στην καθεστηκυία τάξη αποδίδονται με μερικές ευφυείς σκηνές εικαστικού μεγαλείου. Και η σιωπή σε ορισμένες στιγμές λέει παραπάνω από όσα θα μπορούσαν να εκφραστούν με λόγια. Η τρωτότητα, η αυτοπεποίθηση, η κυκλοθυμία, ο εγωισμός…όλα έρχονται και δένουν πάνω σε ένα αληθινά πραγματικό πορτρέτο αγάπης που μεταφράζεται σε ένα παιχνίδι δύναμης, εμμονής και ελέγχου. Η σκηνοθεσία της ταινίας, η κινηματογραφία και η μουσική επένδυση, όλα δένουν με τόση λεπτότητα όσο αυτή που έχει η τέχνη της υψηλής ραπτικής που ενστερνίζεται με τόσο πάθος ο πρωταγωνιστής της ιστορίας.

Το «Phantom Thread» φέρνει τον Ντάνιελ Ντέι Λούις αντιμέτωπο με τον εαυτό του, τα ένστικτά του, την παράλογη σωματικότητά του που πάντα έχει ένα λόγο ύπαρξης, την ακαταμάχητη γοητεία του ασκητικού προσώπου του με το ακτινοβόλο χαμόγελο-έκπληξη και τα μυθιστορηματικά μάτια: σε μια καριέρα με τέλειες επιλογές και τέλειες ερμηνείες, δεν μπορεί να είναι τίποτε λιγότερο. Είναι γοητευτικός και απωθητικός μαζί. Αλλά, δίπλα στη θαυμάσια εσωτερική ερμηνεία της Λέσλι Μάνβιλ ως Σίριλ, είναι η μοναδική Βίκι Κριπς που, στην πραγματικότητα, κόβει την ανάσα στην ταινία, με μια ερμηνεία τόσο σύνθετη και σαρωτική, που καταφέρνει, μόνο εκείνη, να σταθεί απέναντι στον συμπρωταγωνιστή της και να τον κερδίσει με κάθε τρόπο.

Ακριβά υφάσματα, ραφινάτοι τρόποι και μια λαμπερή επιφάνεια που πίσω της κρύβει μια διαρκή μάχη συναισθηματικών χαρακωμάτων το «Phantom Thread» είναι μια ταινία που ανήκει εξολοκλήρου στον Πολ Τόμας Αντερσον, ντύνει μαγικά τη συνειδητοποίηση ότι ο έρωτας είναι και υπέροχος και τοξικός, ότι τίποτα στις σχέσεις δεν είναι άσπρο-μαύρο, όταν υπάρχει ολόκληρη αυτή η παλέτα από την υποψία στον κορεσμό, από την ευφορία στην παράδοση. Και για να διατυπώσει την ιδέα του συγκαλυμμένα και κομψά, με μια διάχυτη μελαγχολία για ό,τι κάποτε τελειώνει: το στιλ, η ελευθερία, η αθωότητα, για να μετεξελιχθούν σ’ ένα διαφορετικό ανθρώπινο παρόν. 7/10!!!

ωραία κοστούμια, ωραίες ερμηνείες, μεγάλα ονόματα, καλό σενάριο αλλά φτωχό το αποτέλεσμα. ίσως φταίει η σκηνοθεσία; δεν ξέρω. δε με ενθουσίασε παρότι ο πρωταγωνιστής, πάντα κάνει πολύ προσεκτικές επιλογές...