Das Boot / Υποβρύχιο U-96: Επιστροφή στην κόλαση (1981)

Η εν λόγω ταινία είναι τόσο αληθοφανής που πραγματικά σε καθηλώνει. Ο σκηνοθέτης της ταινίας, ο Wolfgang Petersen, είναι εξαιρετικός στη δημιουργία ενός άκρως κλειστοφοβικού κλίματος στην ταινία, δείχνοντάς τα όλα (από τον πιο μικρό διάλογο μέχρι την πιο έντονη συζήτηση και το πιο οξύ βλέμμα). Μάλιστα ο τελειομανής Petersen, ανάγκασε τους ηθοποιούς του να μπουν για τα καλά στο πετσί του ρολού τους με διάφορους περιορισμούς στην καθημερινότητα τους κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, όπως να μην εκτίθονται καθόλου στον ήλιο, προκειμένου το δέρμα τους να γίνει ωχρό κι έτσι τα πρόσωπά τους να φαίνονται πιο ρεαλιστικά μπροστά στο φακό, σα να ζούσαν στην πραγματικότητα σε υποβρύχιο. Από κει και πέρα ο σκηνοθέτης αφήνει την ιστορία και τις εικόνες με τα ταλαιπωρημένα πρόσωπα των μελών του πληρώματος να μιλήσουν από μόνα τους. Αν έχει υπάρξει μια ταινία που σε κάνει να καταλαβαίνεις τη ματαιότητα ενός πολέμου, αυτή ήταν αναμφίβολα το «Das Boot». Είσαι μέσα στο υποβρύχιο, ζεις για τρεις ώρες μαζί με τους ανθρώπους που υπηρετούν σ’ αυτό, φοβάσαι μαζί τους, κάθε λεπτό βρίσκεσαι τόσο ανατριχιαστικά κοντά στο θάνατο, κι όμως δεν συνηθίζεις... Η ταινία του 1981 ήταν συγκλονιστική επειδή απογύμνωσε τον πόλεμο από κάθε ηρωική του διάσταση και έκανε τους «ήρωες» ανθρώπους, ακριβώς το αντίθετο δηλαδή απ’ ότι κάνουν συνήθως οι πολεμικές ταινίες. Σίγουρα, οι αφύσικες συνθήκες για την ανθρώπινη φύση που παρακολουθούμε να επικρατούν είναι από μόνες τους αρκετές για να καταδείξουν τη βαρβαρότητα του πολέμου.

Οι σκηνές που ο πλοίαρχος δίνει διαταγές για ξαφνική αλλαγή κατεύθυνσης, για απότομη βύθιση πέραν των επιτρεπτών ορίων, που προσπαθεί να διαβάσει τις μπλόφες και τη στρατηγική των κυνηγών του κ.τ.λ. είναι συναρπαστικές και ταυτόχρονα ρεαλιστικές. Για την ταινία, άλλωστε, χρησιμοποιήθηκαν οι συμβουλές πραγματικών πλοιάρχων των U-BOATS και ο Petersen διασφάλισε πως τα πάντα θα ήταν ακριβή και ρεαλιστικά, από τις τακτικές μάχης μέχρι την τελευταία βίδα στο εσωτερικό του υποβρυχίου. Οι ερμηνείες όλων των ηθοποιών είναι υποδειγματικές και μεταφέρουν και μεταφέρουν τον θεατή στον μικρόκοσμο του υποβρυχίου, αναδεικνύοντας όλα τα δραματικά στοιχεία της ιστορίας. Απαλλαγμένο από κάθε διάθεση προπαγάνδας (που συνηθίζεται γενικά στις Αγγλοσαξωνικές πολεμικές ταινίες), το Das Boot αποτελεί ένα λαμπρό δείγμα Γερμανικής κινηματογραφικής γραφής. Το ξεκάθαρο μήνυμα που περνάει η ταινία είναι ότι ο πόλεμος είναι απάνθρωπος, αμείλικτος και δεν γνωρίζει ήρωες. Για τις ανάγκες του film και την απεικόνιση των συνθηκών διαβίωσης και μάχης των u-boats, κατασκευάστηκαν από τον σκηνοθέτη Wolfang Petersen ομοιώματα των υποβρυχίων και οι σκηνές τραβήχτηκαν πάνω σε κινούμενες πλατφόρμες με υδραυλικούς μηχανισμούς. Τα εφέ όχι υπερβολικά, και τοποθετημένα έτσι ώστε να μην κουράζουν, αλλά να αυξάνουν την ένταση και την δράση... η φωτογραφία είναι καταπληκτική σε ολόκληρο το έργο, ενώ και η μουσική ταιριάζει απόλυτα στην εξέλιξη, άρα είναι πετυχημένη... οι ερμηνείες άψογες... και τα δραματικά στοιχεία της ιστορίας βγαίνουν στην επιφάνεια χάρη σε αυτές... τα βλέμματα, οι χειρονομίες, η ομιλία και η όλη συμπεριφορά των ηρώων είναι που μεταφέρουν το θεατή στον μικρόκοσμο του υποβρυχίου. Ο ήχος της ταινίας είναι έξοχος σε όλα τα σημεία, από τις εκρήξεις και τους ήχους των ραντάρ, μέχρι τους απειροελάχιστους θορύβους... σε μία ταινία με υποβρύχια ο ήχος είναι κρίσιμο και σημαντικό κομμάτι, καθώς ουσιαστικά προετοιμάζει τις σκηνές δράσης και μεγαλώνει την αγωνία... Τελικά το Das Boot είναι ένα αξεπέραστο διαμάντι που οι λάτρεις των πολεμικών ταινιών, αλλά και κάθε σινεφίλ θα πρέπει να απολαύσει. 9/10!!