Eyes Wide Shut / Μάτια Ερμητικά Κλειστά (1999)

Μοναδικό, ανεπανάληπτο κι επικό αριστούργημα. Σταθμός στην ιστορία του σινεμά. Άλλαξε τα πάντα κι όχι μόνο στην τέχνη... Εκπληκτική ατμόσφαιρα, υποβλητική μουσική. Μια ταινία που όσες φορές κι αν τη δεις μπορείς να την αναγνώσεις διαφορετικά. Αξεπέραστη ερωτική οδύσσεια, ονειρική κιβωτός της λίμπιντο ή όπως αλλιώς κι αν το στολίσεις, το κύκνειο άσμα του Στάνλεϊ Κιούμπρικ μάλλον θα αφήσει αιωνίως αναπάντητα τα βασανιστικά ερωτήματα περί του ηθικοπλαστικού ή μη επιμυθίου της, όπως και περί… της ευθύνης του μακαρίτη σκηνοθέτη-τυράννου για τον χωρισμό του ζεύγους Κρούζ-Κίντμαν. Σε κάθε περίπτωση, αυτή η κινηματογραφική συμφωνία που ανακατεύει το φόβο της απιστίας με το AIDS και ένα εικοσάλεπτο όργιο με έναν μυστηριώδη θάνατο, θα στέκει μεγαλόπρεπη και «ημιτελής» (ο Κιούμπρικ πέθανε πριν την ολοκλήρωση του μοντάζ) ως κάτι περισσότερο από σημάδι αγωνίας πάνω στα τρέχοντα ερωτικά ήθη. Όλη η ταινία περιστρέφεται γύρω από το πώς μια γυναίκα καταφέρνει να ξαναγίνει το κεντρικό θέμα του ερωτικού θεάματος του συζύγου της και να έχει την τελευταία λέξη –το περίφημο «fuck»– με την οποία κλείνει το έργο του Κιούμπρικ. Δοκίμιο πάνω στα όρια σκηνοθεσίας και ζωής, φαντασίας και πραγματικότητας, με αρκετές αναλογίες με το μπουνιουελικό σινεμά, το «Μάτια Ερμητικά Κλειστά» μοιάζει να φτιάχτηκε για τη χαρά της σκηνοθεσίας, αλλά –όπως όλες οι ταινίες του Κιούμπρικ– απαιτεί πολλαπλή ανάγνωση.  Παρουσιάζοντας μας την πιο ανθρωποκεντρική ταινία του, ο σκηνοθέτης δοκιμάζει τις αξίες του πρωταγωνιστή του μέσα από τους πειρασμούς της σάρκας σε εάν περιβάλλον που είναι βυθισμένο στις Φροϋδικές αρχές και καθοδηγείται από τις ορμές των φαντασιώσεων. Σε τόσο έντονο βαθμό μάλιστα, που οι διαχωριστικές γραμμές αναμεσά στο όνειρο και την πραγματικότητα γίνονται δυσδιάκριτες, ο καθορισμός τους αφήνεται έρμαιο στη σκέψη του θεατή που καλείται να αποφασίσει αν τα διαδραματιζόμενα είναι προϊόν μιας πορείας στα μονοπάτια του υποσυνείδητου η μια διεστραμμένη πραγματικότητα. Ο ερωτισμός περιλούζει κάθε γωνιά της οθόνης, άλλοτε βαθύς και συναισθηματικός, και άλλοτε ζωώδης και ακατέργαστος. Ο Kubrick γίνεται για ακόμη μια φορά άρχοντας ενός πολυεπίπεδου παιχνιδιού, καλεί τον ηρώα του να αναζητήσει τη δική του Ιθάκη μέσα από μια ξένη, αλλότρια γι’ αυτόν Οδύσσεια.

Η ταινία είναι πάρα πολύ καλοδουλεμένη όσον αφορά σενάριο-σκηνοθεσία, ονειρική μυστηριώδης, ατμοσφαιρική & παρ' ότι μεγάλης διάρκειας, εμένα προσωπικά δε με κούρασε καθόλου!  Δεν είναι μόνο το θέμα της ταινίας, ανθρώπινο, με καθημερινά βιώσιμους προβληματισμούς και αιώνιες αγωνίες, αλλά η διαδρομή των ανθρώπων και το απόσταγμα της εσωτερικής τους πορείας που καταφέρνει να περάσει ως "γεύση" στους θεατές. Ο διάλογος Τομ-Νικολ στο υπνοδωμάτιο... καταπληκτικός! Σκέτη μαγεία η σκηνή της τελετουργίας με την μύηση των εταίρων. Η ταινία φέρει φοβερά βαθύτερες έννοιες, πέρα από τις προβαλόμενες εικόνες. Όλη η βόλτα του ήρωα (Τομ Κρουζ) μοιάζει σαν ένα ονειρικό ταξίδι στο ασυνείδητο. Το ζευγάρι καλείται ουσιαστικά να αντιμετωπίσει τη σεξουαλικότητα σε σχέση με το υπαρξιακό κενό που ελλοχεύει.  Το σίγουρο σε κάθε περίπτωση είναι ότι η σκηνοθεσία φέρει τη σφραγίδα της μεγάλης πνοής, του μεγάλου οράματος που σε στοιχειώνει μαζί με τους δακτυλισμούς στο πιάνο από το «Musica Ricercata» του Λιγκέτι (στους άδειους σκοτεινούς δρόμους). Εδώ αγγίζει ένα σενάριο στη βάση του απλοϊκό, και ένα είδος ταινίας που πολλοί αποκάλεσαν πορνό. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια ταινία που ακροβατεί ανάμεσα στο όνειρο και στην πραγματικότητα, που επαναπροσδιορίζει τις δύο αυτές έννοιες, και ταυτόχρονα καταπιάνεται με τις ανθρώπινες σχέσεις με έναν τρόπο βαθυστόχαστο και την ίδια ώρα σχεδόν μαγευτικό. Ο μέγας Στάνλεϊ χτίζει για άλλη μία φορά μια εκπληκτική ατμόσφαιρα που θα θρονιαστεί για τα καλά στον νου σας και δεν θα σας αφήσει εύκολα να δραπετεύσετε από τα δεσμά της. Χαώδεις και σκοτεινοί δρόμοι, ένα κάστρο, ωραίες γυναίκες, άπαιχτη φωτογραφία, σφιχτά και δεμένα σκηνικά κι ένα εκπληκτικό soundtrack συνθέτουν εδώ τη σκηνοθετική μεγαλοφυΐα του Κιούμπρικ. Όσο για τους περίφημους αργούς ρυθμούς, αυτοί δεν υπάρχουν πουθενά, το μόνο που υπάρχει είναι αγωνία και προσμονή για το φινάλε, που έρχεται ως η απόλυτη λύτρωση με έναν τρόπο απλά μοναδικό.10/10!!!

δεν μου αρεσε.δεν την προτεινω.αν δεν ηταν του ΚΙΟΥΜΠΡΙΚ αμφιβαλλω οτι θα ειχε τετοια βαθμολογια και κριτικες.

φυσικα γουστα ειναι αυτα εξαλλου στους περισσοτερους αποτι διαβαζω αρεσε.εγω παντως δευτερη φορα δεν την ξαναβλεπα.

Μας έχει κατακολήσει 

ΑΡΚΕΤΑ ΚΑΛΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ

λίγο έως πολύ περίεργη ταινία. προσωπικά μου άρεσε...

ωραίο ντουέτο οι πρωταγωνιστές, τη συνιστώ.