Δεκάλογος / Dekalog (1989)

Σειρά Δεκάλογος / Dekalog (1989) online με ελληνικους υποτιτλους Πρόκειται για 10 τηλεοπτικές μίνι-σειρές που δημιουργήθηκαν από το 1988 έως το 1989 για λογαριασμό της Πολωνικής τηλεόρασης. Όλες οι σειρές είναι αυτόνομες, το οποίο σημαίνει ότι μπορείτε να τις δείτε ξεχωριστά. Εξάλλου σε κάθε μία ταινία έχει εργαστεί διαφορετικός κινηματογραφιστής (διευθυντής φωτογραφίας-χειριστής κάμερας) δημιουργώντας έτσι ευδιάκριτες αισθητικές διαφορές σε αποτέλεσμα ήχου, εικόνας και φωτογραφίας. Από την άλλη αν έχετε χρόνο (περίπου 10 ώρες!) και πίστη καλό είναι να δείτε και τις δέκα για να αποκτήσετε μια ολοκληρωμένη άποψη. Ο Kieslowski καταφέρνει μέσα από την ολικότητα του Δεκαλόγου να θίξει μια μεγάλη γκάμα κοινωνικών, φιλοσοφικών και ηθικών ζητημάτων που έχουν άμεση σχέση με την καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου. Οι ταινίες ενώ δεν έχουν σκοπό να καθοδηγήσουν ούτε να κάνουν κήρυγμα, σίγουρα αποτελούν συμπυκνωμένους συλλογισμούς που κινητοποιούν τον θεατή να εξετάσει σημαντικές ηθικές αμφιβολίες που επαναφέρει η σύγχρονη πραγματικότητα. Ο Δεκάλογος επιδεικνύει τις δέκα εντολές του Χριστιανισμού, παρ’όλα αυτά οι εντολές είναι περισσότερο αφορμές για την εξέλιξη της πλοκής παρά αποτελούν την κύρια θεματική ενότητα. Εξάλλου, στις περισσότερες ιστορίες, η παράβαση κάποιας εντολής επιφέρει την παράβαση και άλλων, ενώ τα ηθικά διλήμματα που δημιουργούνται έχουν παγκόσμιο χαρακτήρα και δεν εγκλωβίζονται στις αρχές μίας θρησκείας. Βέβαια, όπως και ο Χριστιανισμός, οι ταινίες διαπραγματεύονται ζητήματα ανθρωπιστικού χαρακτήρα που αγγίζουν όλους τους ανθρώπους ανεξαιρέτου θρησκείας. Καμία από τις σειρές δεν κάνει νύξεις σε πολιτικά θέματα, παρόλο που οι ιστορίες πραγματοποιούνται στη Πολωνία κατά την διάρκεια του παρατεταμένου τέλους του κομμουνιστικού καθεστώτος. Όλες είναι γυρισμένες στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο στη Βαρσοβία. Μοιάζει εγκαταλελειμμένο και ψυχρό, αλλά όπως λέει και ο σκηνοθέτης σε συνέντευξή του (η οποία συμπεριλαμβάνεται στο DVD) «είναι το πιο όμορφο κτίριο στην πρωτεύουσα, οπότε καταλαβαίνετε πως είναι τα υπόλοιπα!» Αναρωτιέται κανείς πως μπορεί κάποιος να ζήσει ευμενώς σε ένα τόσο γκρίζο περιβάλλον, κι όμως η μαεστρία του σκηνοθέτη μας ταξιδεύει - με έναν ίσως ηδονοβλεπτικό αλλά και εποπτικό τρόπο -στις ιστορίες που διαδραματίζονται μέσα σε αυτό δίνοντας μια αίσθηση ελπίδας, γοητείας και θαυματουργής ανατροπής. Οι πρωταγωνιστές των ιστοριών είναι διαφορετικοί αν και συχνά εμφανίζονται και στις άλλες έχοντας μικρότερους δευτερεύοντες ρόλους. Μεγάλο προσόν των ηθοποιών και του σκηνοθέτη είναι η αξιοθαύμαστη ικανότητά τους να εκφράζουν μια πλήρη εικόνα των διάφορων ατομικοτήτων και της ζωής τους μέσα στα 55 περίπου λεπτά των σειρών. Είναι προσωπικότητες προσιτές και πιστευτές που υπενθυμίζουν ότι δεν έχουν αλλάξει πολλά ουσιαστικά πράγματα από τότε που οι Ισραηλίτες εν όψη προσωπικών και κοινωνικών δυσκολιών ξέχναγαν το Θεό και δεν δέχονταν τη φροντίδα Του. Είναι χαρακτήρες τόσο σύνθετοι που δε ζητούν την επίκριση ή τη συμπάθειά μας αλλά μέσα από την ανικανότητά τους να ακολουθήσουν απλούς κανόνες της ζωής ζητούν τον προβληματισμό μας. Ο Kieslowski προβάλει ηθικά ερωτήματα που δεν έχουν εύκολες απαντήσεις. Οι παραβολές του Χριστού είχαν ευνόητες-για τους περισσότερους- απαντήσεις, οι ‘παραβολές’ του Kieslowski όμως δεν μπορούν να απαντηθούν εύκολα γιατί επανεξετάζουν καθολικά ζητήματα μέσα στο πλαίσιο μιας πιο πολύπλοκης και αμφίβολης πραγματικότητας. Ο Θεός με τις εντολές του ανέδειξε ότι είναι απόλυτα δίκαιος και απόλυτα φιλεύσπλαχνος, εμείς με την περιορισμένη ανθρώπινη νόηση πόση ανθρωπιά έχουμε; Ποιόν εμπιστευόμαστε πιο πολύ για την έκβαση καιρικών φαινομένων τον υπολογιστή ή τον Θεό; Πόσο δίκαιη θεωρούμε ότι είναι η θανατική ποινή ή η άμβλωση; Πόσο μακριά μπορούμε να φτάσουμε για να αποκτήσουμε λεφτά; Θα κατακρίναμε μια μητέρα αν έκλεβε το ίδιο της το παιδί; Ο Kieslowski μας προκαλεί να εξετάσουμε το νόημα της ζωής, τις ‘νοθευμένες’ επιλογές και τις αδυναμίες μας.

Υπότιτλοι: Ελληνικοί
Special feature: Greek subtitles
Γλώσσα: Polish

Παραγωγή: 1989
Χωρα: Poland, West Germany
Πρώτη προβολή: 10 December 1989
Είδος Σειράς: Drama
Ηθοποιοί: Artur Barcis, Olgierd Lukaszewicz, Olaf Lubaszenko