Stag Night (2008)

Η ταινία, αν εξαιρέσει κανείς τις αστραπιαίες εναλλαγές της κάμερας οι οποίες σε συνδυασμό με το απόλυτο σκοτάδι σε αναγκάζουν να δεις την κάθε σκηνή τουλάχιστον 2-3 φορές για να καταλάβεις τι έχει συμβεί (κάτι ανάλογο βλέπουμε σε πολλές ταινίες που σκοπίμως έχουν γυριστεί με κάμερα ερασιτεχνικής λήψης), συγκαταλέγεται στις αξιομνημόνευτες του είδους που εκπροσωπεί.

Όσο αφορά τα προηγούμενα σχόλια παρατήρησα μία διχογνωμία σχετικά με εκείνους που επιτίθενται στους εγκλωβισμένους του μετρό. Είναι σαφές ότι δεν είναι τέρατα αλλά ούτε και απλοί άστεγοι που ζουν κάτω από τις σήραγγες του μετρό. Στην ουσία είναι ένας συνδυασμός ανθρώπου και τέρατος, άνθρωποι με τερατόμορφα χαρακτηριστικά ή τέρατα με ανθρωπόμορφα χαρακτηριστικά. Ένα κράμα μύθου και πραγματικότητας, αίσθησης και ψευδαίσθησης, ρεαλισμού και φαντασίας. Υπάνθρωπα κτήνη μιας πρωτόγονης εποχής που κυνηγούν τη λεία τους όχι σε κάποια ερημικά δάση ή ανεξερεύνητες ζούγκλες ή αχαρτογράφητες περιοχές, αλλά λίγα μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους της Νέας Υόρκης. Αυτοί οι ανθρωπόμορφοι αρουραίοι κινούνται αθόρυβα σύμφωνα με τη λογική που τους υπαγορεύει το βασικό ένστικτο της αυτοσυντήρησής τους. Η εμφάνισή τους, μαύρα ρούχα-μακριά μαύρα μαλλιά-πυκνά μαύρα γένια- υποδηλώνει τους στενούς δεσμούς που κυριαρχούν ανάμεσα στα μέλη μιας αδελφότητας. Ως προεκτάσεις του σκοταδιού κρύβονται πίσω από το σκοτάδι που λειτουργεί ως πέπλο συγκάλυψης των εγκλημάτων τους. Όπως τα μάτια τους είναι θολά από το σκοτάδι, έτσι ο νους τους θολώνει κατά τη διάπραξη των εγκλημάτων. Οι πρακτικές εξόντωσης των θυμάτων τους εκπορεύονται από γρήγορες, οργανωμένες και καθορισμένες ομαδικές κινήσεις. Τα σύνεργα των εγκλημάτων τους είναι αιχμηρά αντικείμενα όπως, ακόντια, μαχαίρια, τσεκούρια, σπαθιά, ενώ η δύναμη που κατέχουν τούς δίνει το δικαίωμα να σκοτώνουν τα θύματά τους με γυμνά χέρια. Δεν διαπνέονται από κανένα συναίσθημα, από καμία πίστη, από καμία ψυχική αδυναμία που θα τους εμποδίσει να επιτελέσουν το μακάβριο έργο τους. Σκοτώνουν χωρίς κανένα οίκτο, χωρίς κανένα ενδοιασμό, χωρίς καμία τύψη, χωρίς καμία διάκριση για να επιβιώσουν ψυχικά και σωματικά οι ίδιοι, και τρέφονται, όπως και οι σκύλοι τους, με ωμή ανθρώπινη σάρκα. Μάλιστα, δεν διστάζουν να αποκεφαλίσουν τα θύματά τους και να κρατήσουν τα κρανία τους για τρόπαια που θα τους υπενθυμίζουν τα ένδοξα κατορθώματα του παρελθόντος τους. Σε αυτά τα ειδεχθή εγκλήματα δεν είναι μόνοι τους, αλλά έχουν την υποστήριξη των εκατοντάδων ρακένδυτων αστέγων που ζουν κάτω από τις σήραγγες του μετρό και έχουν διαμορφώσει εκεί τη δική τους μυστική κοινωνία. Άνθρωποι του περιθωρίου, του υποκόσμου που έχουν χάσει κάθε επαφή με την αληθινή πραγματικότητα. Παρίες της κοινωνίας και εξόριστοι από κάθε δικαίωμα για ζωή. Αποξενωμένοι από τον έξω κόσμο ζουν την κάθε στιγμή της ζωής τους σαν να είναι η τελευταία. Πρόσωπα χλομά από την απουσία του ήλιου και του οξυγόνου, ταλαιπωρημένα από το χρόνο και τις κακουχίες της ζωής, αδύνατα από την έλλειψη του φαγητού και του νερού, βρόμικα από τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης, άρρωστα από την έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Ο μοναδικός νόμος που κυριαρχεί ανάμεσά τους είναι ο νόμος της σιωπής που συγκαλύπτει κάθε παρατυπία και την κρατάει μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα των ανθρώπων. Εδώ ανθεί η παρανομία, η παραβατικότητα, η παιδική εργασία, η βιαιότητα και η εκμετάλλευση. Μπροστά στην απόλυτη φτώχεια και την ανέχεια, η ηθικότητα και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια χάνονται μέσα στο βούρκο του σκοταδιού που παρασέρνει τα πάντα στο κενό της ανυπαρξίας του. Βοηθούν με κάθε τρόπο τους δολοφόνους, όχι μόνο γιατί προέρχονται από τους κόλπους της δικής τους μυστικής κοινωνίας, αλλά γιατί έχουν μερίδιο από τα προσωπικά αντικείμενα των θυμάτων που σκοτώθηκαν με τόσο βάναυσο τρόπο. Χτυπώντας ρυθμικά τις σήραγγες του μετρό με ένα αντικείμενο, προσπαθούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, καλύπτοντας με αυτό τον τρόπο την απόσταση δεκάδων μέτρων. Αυτοί οι ήχοι ηχούν τόσο μακάβρια μέσα στην σιγή των τούνελ σαν να προετοιμάζεται κάποια τελετή αίρεσης που περιλαμβάνει ανθρωποθυσίες και κανιβαλικές δραστηριότητες. Κανείς δεν γνωρίζει με σιγουριά πώς και γιατί οι δολοφόνοι μετατράπηκαν από αδύναμους ρακοσυλλέκτες σε δολοφονικές μηχανές που σπέρνουν τον φόβο και τον τρόμο στους ανυποψίαστους επιβάτες που είχαν την ατυχία να εγκλωβιστούν μέσα στους σταθμούς του μετρό. Κανείς δεν γνωρίζει ακόμα πώς κατάφεραν να εξελιχθούν από φοβισμένους επαίτες σε αιμοδιψείς κανίβαλους που τρέφονται με την ίδια σάρκα από την οποία είναι και οι ίδιοι φτιαγμένοι και από το ίδιο αίμα από το οποίο είναι και οι ίδιοι εμποτισμένοι. Επιπλέον, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ποια είναι τα βαθύτερα κίνητρα που τους ωθούν να σκοτώσουν τα θύματά τους. Αν δεν είναι όλα θέμα αντικειμενικής θεώρησης, τότε από τη δική τους οπτική γωνία κρίνουν ότι είναι οι ίδιοι τα αδύναμα θύματα που αμύνονται απέναντι στις επιθέσεις των ανθρώπων που θέλουν να τους εξαφανίσουν από το χάρτη της ζωής. Κάποιοι θα ισχυριστούν ότι το κάνουν για λόγους επιβίωσης και βιοπορισμού, κάποιοι άλλοι για λόγους τιμωρίας καθώς οι εγκλωβισμένοι άνθρωποι του μετρό εισήλθαν απροσκάλεστοι στο δικό τους μυστικό κόσμο και προσπάθησαν να τους καταστρέψουν, κάποιοι άλλοι για λόγους εκδίκησης καθώς εξαιτίας των ανθρώπων βρέθηκαν να ζουν κάτω από τις σήραγγες του μετρό σε αυτές τις άθλιες και τριτοκοσμικές συνθήκες, κάποιοι άλλοι για λόγους λύτρωσης καθώς αποφάσισαν να σκοτώσουν τα θύματά τους προκειμένου να τα απαλλάξουν από τη μίζερη ζωή τους. Ο κόσμος τους είναι ο κάτω κόσμος, ο κόσμος των σκιών, ο κόσμος των νεκρών, και καθορίζεται από τους νόμους και τους κανόνες της φύσης. Πρόκειται για ένα κόσμο με δεκάδες παγίδες, αδιέξοδα, ηλεκτροφόρες σήραγγες, λαβυρίνθους, κρυφές πόρτες και μυστικά δωμάτια. Στην ουσία είναι και εκείνοι νεκροί, καθώς είναι χρόνια απομονωμένοι στο υπόγειο κελί τους, αποξενωμένοι από τον τεχνολογικό πολιτισμό και αποστερημένοι από κάθε κοινωνική επαφή. Η αντίθεση επίγειου και υπόγειου κόσμου αντικατοπτρίζει την αντίθεση ανώτερης και κατώτερης τάξης που υπάρχει στην κοινωνία. Αποτελούν τα παιδιά ενός κατώτερου θεού, τα ναυαγισμένα πλοία που λησμονήθηκαν με το χρόνο κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Μοιάζουν με τους δεσμώτες στο μύθο του σπηλαίου της πολιτείας του Πλάτωνα που ζουν μέσα στις ψευδαισθήσεις τις οποίες εκλαμβάνουν ως πραγματικότητα. Είναι καταδικασμένοι να ζουν ακινητοποιημένοι και αλυσοδεμένοι μέσα σε μία σπηλιά αντικρίζοντας μπροστά τους μονάχα ένα κενό τοίχο. Οι άνθρωποι και τα αντικείμενα που περνούν μπροστά από τη φωτιά που καίει πίσω τους σχηματίζουν σκιές στον τοίχο τις οποίες οι δεσμώτες τις εκλαμβάνουν ως αληθινές. Κάποιοι δεσμώτες θα σπάσουν τα δεσμά τους και θα καταφέρουν να βγουν έξω από τη σπηλιά. Αντικρίζοντας το φως του ήλιου, την αιώνια αλήθεια, θα αρχίσουν να συνειδητοποιούν ότι ζούσαν σε ένα κόσμο πλάνης και ψεύδους. Μερικοί θα γυρίσουν πίσω στη σπηλιά για να βοηθήσουν τους υπόλοιπους να σπάσουν τις αλυσίδες τους και να βγουν έξω, όμως εκείνοι όχι μόνο δεν θα τους ακολουθήσουν, αλλά θα τους επιτεθούν και θα προσπαθήσουν να τους σκοτώσουν για να συνεχίσουν να ζουν μέσα στο σκοτάδι της άγνοιάς τους. Από την άλλη τα αιμοδιψή μαύρα σκυλιά των δολοφόνων τρέφονται με ωμή ανθρώπινη σάρκα και κόκαλα μοιάζουν με τον Κέρβερο, τον άγρυπνο και άγριο σκύλο με τα τρία κεφάλια και την ουρά που καταλήγει σε κεφαλή δράκου, που φρουρούσε τις υπόγειες πύλες του Άδη και εμπόδιζε τους ζωντανούς να εισέλθουν μέσα από αυτές. Όπως οι άνθρωποι του έξω κόσμου έχουν διαμοφώσει υπόγειες κατοικίες κάτω από τα σπίτια τους για να προφυλαχθούν από τη μανία των καταστροφικών φυσικών φαινομένων, έτσι και αυτοί έχουν στεγαστεί πρόχειρα κάτω από το έδαφος της πόλης για να αποφύγουν την καταστροφική μανία που πηγάζει από τους ίδιους τους ανθρώπους και απειλεί να τους αφανίσει. Σε αυτό τον παράξενο κόσμο όπου βασιλεύει η αποσύνθεση και η σαπίλα, η ζωή και ο θάνατος αλληλοσυσχετίζονται και αλληλοσυμπληρώνονται, άλλοτε υποσκάπτοντας και άλλοτε επεκτείνοντας ο ένας τα όρια του άλλου. Η νεκρική σιγή διασπάται κάθε τόσο από τους θορύβους της ανθρώπινης παρουσίας, η ακινησία διαρρηγνύεται από την ταχύτητα της διέλευσης του μετρό, ενώ το σκοτάδι υποχωρεί αργά κάτω από το φως που εισχωρεί μέσα από τους υπονόμους των δρόμων, καθιστώντας έτσι τον υπόγειο σταθμό του μετρό συνδετικό κρίκο ανάμεσα σε δύο φαινομενικά αντίθετους και ξεχωριστούς κόσμους. Το τρένο περνά και χάνεται σαν αστραπή μέσα στο τούνελ του πολιτισμού, αφήνοντας πίσω του την ακαμψία του χρόνου και τα σημάδια ερήμωσης μιας ξεχασμένης, πρωτόγονης εποχής στην οποία υπάρχουν ακόμα κάποια ελάχιστα σημάδια ζωής. Το οξύμωρο σχήμα είναι ότι ενώ κάθε χρόνο χιλιάδες άνθρωποι είτε αργοπεθαίνουν στο περιθώριο είτε χάνονται από προσώπου γης χωρίς κανείς να γνωρίζει με βεβαιότητα τι ακριβώς απέγιναν, η ανθρωπότητα επενδύει χιλιάδες χρήματα σε ερευνητικά προγράμματα προκειμένου να βρει κάποια ίχνη ζωής σε άλλους πλανήτες και μακρινούς γαλαξίες. Στο τέλος αναρωτιέται κανείς πού κρύβεται ο άνθρωπος και πού εμφανίζεται το θηρίο. Πού σταματά η ζωή και πού ξεκινά ο θάνατος. Πού βρίσκεται η κόλαση και πού ο παράδεισος. Πού πεθαίνει το όνειρο και πού γεννιέται ο εφιάλτης. Πού σταματά η λογική και πού ξεκινά η παράνοια. Πού παύει να υπάρχει ο ανθρώπινος νόμος και πού τίθεται σε εφαρμογή η θεία δικαιοσύνη. Επίσης, αναλογίζεται κανείς αν αυτοί οι πρωτόγονοι υπάνθρωποι είναι ο αντικατοπτρισμός της σύγχρονης κοινωνίας που ζούμε. Αν οι αποκεφαλισμοί των θυμάτων τους εκφράζουν την ανωνυμία και την απροσωπία που επικρατεί στη σύγχρονη μεγαλούπολη. Αν ο υπόγειος κόσμος της σήψης και της αποσύνθεσης συνδέεται με την ανέχεια και την παρακμή που υπάρχει ανάμεσα στις ανθρώπινες σχέσεις της κοινωνίας. Αν οι παραισθήσεις που τους ωθούν στη διάπραξη των εγκλημάτων είναι οι ίδιες με τις παραισθήσεις που δημιουργούν στους ανθρώπους τα ναρκωτικά, το ποτό, ο τζόγος, η ταχύτητα, το χρήμα, ο ακόλαστος βίος και η αλματώδης έξαρση της τεχνολογίας. Αν η φρίκη των βασανιστικών θανάτων συνδέεται με τις φρικαλεότητες που διαπράτονται μυστικά πίσω από τα κλειδαμπαρωμένα παραθυρόφυλλα των σπιτιών, πίσω από τις οχυρωμένες πύλες των εργοστασίων, πίσω από τους συρμάτινους φράχτες των στρατοπέδων, πίσω από τους αποστειρωμένους τοίχους των κλινικών, πίσω από τις σιδερένιες μπάρες των φυλακών, πίσω από τις κλειστές πόρτες των κυβερνητικών γραφείων. Αν η ψυχική αστάθεια του χαρακτήρα τους είναι αποτέλεσμα της περιθωριοποίησης και του κοινωνικού απομονωτισμού τους. Αν ο κανιβαλισμός τους συνδέεται με την σύγχρονη εξόντωση του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπό του για λόγους προσωπικών διαφορών, γειτνίασης, χρώματος, θρησκεύματος και εθνικών συμφερόντων. Αν στο βωμό της επιβίωσής τους ο θάνατος των θυμάτων τους αποτελεί τη μοναδική διέξοδο για να ξεφύγουν από το πεπρωμένο που έπλασε γι' αυτούς η κοινωνία. Αν είναι οι πραγματικοί θύτες ή αντίθετα τα θύματα μιας κοινωνίας που τους θυσίασε για να καταστρέψει τους δεσμούς της με τη φύση και να διατηρήσει τον προηγμένο επιστημονικό και τεχνολογικό πολιτισμό της. Αν η διαβίωσή τους μέσα στο σκοτάδι είναι παρόμοια με το σκοταδισμό, την άγνοια, την αμάθεια, την ατελή γνώση, την πνευματική και ηθική αποτελμάτωση που μαστίζει τη σύγχρονη κοινωνία. Αν είναι δέσμιοι των επιθυμιών τους όπως είναι οι άνθρωποι με τις επιθυμίες που τους επέβαλαν οι ανώτεροι άρχοντες της πόλης. Αν ζουν μέσα στις ψευδαισθήσεις και τις αυταπάτες όπως οι άνθρωποι που έχουν εθιστεί στις απατηλές παραστάσεις των αισθητών πραγμάτων καθώς δεν έχουν βιώσει ακόμα την αληθινή πραγματικότητα. Αν ζουν φυλακισμένοι μέσα στα σώματά τους όπως οι σύγχρονοι άνθρωποι που είναι δέσμιοι των σωματικών τους αναγκών, των αισθήσεών τους, του υλισμού τους, των συμφερόντων τους, των φιλοδοξιών τους, του ατομικισμού τους και του εγωκεντρισμού τους. Αν η παραμονή τους μέσα στις υπόγειες σήραγγες σχετίζεται με την αβουλία, την έλλειψη κρίσης και λογικής που υπάρχει ανάμεσα στους ανθρώπους της σύγχρονης κοινωνίας. Άραγε, σε αυτό τον αγώνα μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, φύσης και επιστήμης, πρωτογονισμού και εξέλιξης ποιος θα είναι ο τελικός νικητής και τι συνέπειες θα έχει αυτό για το μέλλον της ανθρωπότητας; Τέλος, μήπως αυτή η ταινία οραματίζεται την έλευση ενός παγκόσμιου πυρηνικού πολέμου που θα αποδεκατίσει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού και θα αναγκάσει το υπόλοιπο μέρος του να καταφύγει στις υπόγειες σπηλιές ώστε να προφυλαχθεί από τον όλεθρο του μαζικού αφανισμού της;      

Απλή ιστοριουλα, κλασσική με κάποια στοιχεία τρόμου, όπως πάντα δεν αποσαφηνίζει τι είναι αυτοί που τους σκοτώνουν (άνθρωποι των σπηλαίων, κανίβαλοι, τέρατα) δε θα μάθουμε ποτέ γιατί συνεχώς σε τέτοιου είδους έργα ο σεναριογράφο έχει ένα κόλλημα να σου δείχνει την περιπέτεια τρόμου και την γνωστή σε όλους μας εξέλιξη της υπόθεσης, αλλά ποτέ να μη σου ξεκαθαρίζει βασικά και στοιχειώδη πράγματα που είναι σημαντικά για να κατανοήσεις πλήρως το έργο και να μην σε αφήσει με ερωτηματικά. Τέλος πάντων, το προσπερνώ και θα πω ότι σαν γενική εικόνα δεν ήταν άσχημη, βλεπόταν άνετα, δεν τρομάζεις εύκολα, δεν έχει φρικιαστικες σκηνές, ωστόσο οι σκοτωμοι είναι καλά φτιαγμενοι σε ρεαλιστικά πρότυπα. Η διάρκεια είναι τόση όση πρέπει για να μην κουράζει και ξεφεύγει. Η σκηνοθεσία καλή, η ατμόσφαιρα σκοτεινή, είχε κανονική ροή αλλά δεν ήταν τέλειο. 5.5/10!!!!